Chính trị công sở, bắt nạt ngầm, chia bè phái... Đó là những vấn đề không còn xa lạ, chúng âm thầm gặm nhấm lòng tin và động lực trong nhiều tổ chức. Nhưng điều gì đã tạo ra chúng? ThS. NCS Kiều Yến, một giảng viên và nhà nghiên cứu văn hóa doanh nghiệp, đã dành nhiều năm đi tìm câu trả lời.
Diễn giả Kiều Yến chia sẻ, trong suốt quá trình làm nghề, chị luôn trăn trở khi thấy các bộ phận Truyền thông Nội bộ và Văn hóa Doanh nghiệp thường nằm trong top cắt giảm đầu tiên mỗi khi công ty gặp khó khăn. Điều đó thôi thúc chị bắt đầu con đường nghiên cứu sinh, quyết tâm tìm ra những bằng chứng khoa học để chứng minh giá trị bền vững của văn hóa và truyền thông nội bộ đối với một doanh nghiệp.
Cảm hứng nghiên cứu trở nên rõ nét hơn sau một trải nghiệm đặc biệt tại một công ty do người Pháp điều hành. Khi những phiếu phản hồi ẩn danh được phát ra, rất nhiều tâm tư của nhân viên đã được viết ra một cách chân thật. Ngay cả trong một môi trường tưởng chừng lý tưởng, họ vẫn cảm thấy thiếu sự công bằng, vẫn còn những rào cản để hòa nhập. Chính lúc đó, Kiều Yến đã có một khoảnh khắc "wow" vỡ lẽ.
"Thậm chí có lúc mình là nạn nhân của những bắt nạt ở văn phòng nhưng mình chưa bao giờ nghĩ rằng nó có một thuật ngữ để giải thích".
D.E.I. - chìa khóa chữa lành những vết thương ngầm trong văn hóa doanh nghiệp
Thuật ngữ đó chính là D.E.I. - viết tắt của Diversity (Đa dạng), Equity (Công bằng), và Inclusion (Hòa nhập). Đây không phải là những khái niệm xa vời, mà là bộ ba giá trị cốt lõi, là chìa khóa để chữa lành những vết thương ngầm trong văn hóa doanh nghiệp. Sự đa dạng (Diversity) ở đây không chỉ là giới tính, chủng tộc, mà còn là sự khác biệt về kinh nghiệm, chuyên môn, và thậm chí cả những định kiến ngầm.
Bài viết này sẽ cùng bạn lật mở 5 lầm tưởng phổ biến nhất về D.E.I. và sự thật đáng ngạc nhiên đằng sau chúng.
Công bằng (Equity) không phải là Cào bằng (Equality)
Chúng ta thường cho rằng công bằng là phải chia đều mọi thứ - từ quà Tết, tiền thưởng cho đến cơ hội đào tạo. Nhưng đó là Equality (Sự bằng nhau), hay nói cách khác là "cào bằng". Trong khi đó, Equity (Sự công bằng) mang một ý nghĩa sâu sắc hơn, đó là trao cơ hội và sự hỗ trợ phù hợp theo nhu cầu và cho nhu cầu phát triển cá nhân của từng cái người.
Hãy tưởng tượng ba người với chiều cao khác nhau đang cố gắng xem một trận đấu qua hàng rào. Cào bằng (Equality) là cho mỗi người một chiếc hộp giống hệt nhau. Người cao nhất sẽ nhìn rõ hơn, nhưng người thấp nhất vẫn không thể xem được gì. Công bằng (Equity) là cho mỗi người số lượng hộp phù hợp với chiều cao của họ, để cả ba đều có thể thưởng thức trận đấu.
Công bằng không phải Cào bằng và những "case study" được phân tích sâu sắc
Thiếu D.E.I. là mảnh đất màu mỡ cho Chính trị Công sở và cạnh tranh tiêu cực
Việc thiếu D.E.I. không chỉ khiến nhân viên cảm thấy bị cô lập, nó trực tiếp tạo ra một môi trường độc hại, nơi Chính trị Công sở (Workplace Politics) lên ngôi. Hành vi này được định nghĩa là:
Khi môi trường thiếu sự công bằng (Equity) và hòa nhập (Inclusion), sự hợp tác tự nhiên sẽ bị thay thế bằng những cuộc tranh giành quyền lực này, bào mòn hiệu suất và giết chết sự sáng tạo. Những biểu hiện cụ thể của nó bao gồm:
- Quan hệ - phe phái: Hình thành các nhóm quyền lực nhỏ. Ví dụ, trong một phòng truyền thông, nhóm creative planing (lên ý tưởng sáng tạo) được coi là ngôi sao, trong khi nhóm logistic (hậu cần) bị xem nhẹ. Trong các cuộc họp, ý kiến của nhóm ngôi sao được lắng nghe, còn ý tưởng từ nhóm hậu cần có thể bị phớt lờ hoặc thậm chí bị cười nhạo.
- Thông tin - giao tiếp: Giữ thông tin cho riêng mình để tạo lợi thế, lan truyền tin đồn thất thiệt (rumors), giao tiếp mập mờ, ẩn ý.
- Quyền lực - lợi ích cá nhân: Đấu đá ngầm để thăng chức, tìm cách lấy điểm với sếp thay vì tập trung vào hiệu quả công việc, đưa ra quyết định dựa trên lợi ích nhóm.
- Tâm lý - môi trường làm việc: Nhân viên luôn cảm thấy căng thẳng, dè chừng, thiếu hợp tác vì sợ bị thiệt, các sáng kiến mới bị kìm hãm.
D.E.I. không phải là cây, mà là dòng nước và chất dinh dưỡng nuôi sống cây văn hóa
Nhiều người lầm tưởng rằng xây dựng D.E.I. là phải tổ chức những sự kiện hoành tráng. Nhưng đó chỉ là phần ngọn. Để định vị lại vai trò thực sự của D.E.I., ThS. NCS Kiều Yến đã đưa ra một hình ảnh ẩn dụ sâu sắc:
Văn hoá tổ chức giống như một cây đại thụ. Nhiều công ty cố gắng trang trí cho cái cây đó bằng các sự kiện hoành tráng, các hoạt động bề nổi, nhưng nếu nhân viên vẫn thờ ơ, đó là dấu hiệu bộ rễ đang thiếu dinh dưỡng. D.E.I. chính là dòng nước và chất dinh dưỡng chảy ngầm trong đất, nuôi dưỡng bộ rễ để cái cây văn hóa có thể phát triển một cách bền vững và khỏe mạnh từ bên trong.
Nếu không có chất dinh dưỡng là sự đa dạng, công bằng và hòa nhập, mọi hoạt động văn hóa dù được đầu tư đến đâu cũng có nguy cơ trở nên hình thức. Nhân viên sẽ cảm thấy bội thực, mệt mỏi và không thực sự gắn kết. D.E.I. là nền tảng, không phải đồ trang trí.
Văn hoá doanh nghiệp phải bắt đầu từ bên trong - ThS. NCS Kiều Yến nhấn mạnh
D.E.I. tác động trực tiếp đến sự phát triển bền vững và kết quả kinh doanh
Mô hình "Bản đồ giá trị bền vững" danh tiếng từ Deloitte cung cấp bằng chứng đanh thép, cho thấy D.E.I. không phải là hoạt động ngoại vi của nhân sự mà là động lực trung tâm tạo ra giá trị trên bốn khía cạnh kinh doanh trọng yếu:
- Giá trị Nhân viên: Một môi trường D.E.I. lành mạnh sẽ làm tăng sự gắn kết, lòng trung thành, động lực cống hiến và sáng tạo của nhân viên.
- Giá trị Cổ đông: Khi nhân viên có động lực và gắn kết, hiệu quả vận hành sẽ tăng lên, gián tiếp thúc đẩy tăng trưởng doanh thu.
- Giá trị Khách hàng và Xã hội: Một đội ngũ đa dạng sẽ thấu hiểu và đáp ứng nhu cầu của một thị trường đa dạng tốt hơn, từ đó cải thiện chất lượng sản phẩm, dịch vụ và thúc đẩy trách nhiệm xã hội.
- Giá trị Môi trường: Khi nhân viên cảm thấy được trao quyền và an toàn, họ sẽ cởi mở hơn trong việc đóng góp các sáng kiến, bao gồm cả các ý tưởng bảo vệ môi trường.
Vì vậy, D.E.I. không phải là một chi phí cần cắt giảm khi khó khăn, mà là một khoản đầu tư chiến lược cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.
Bắt đầu nuôi dưỡng "cây văn hóa" của bạn từ đâu?
Có thể thấy D.E.I. không phải là sự cào bằng, không chỉ là vấn đề tinh thần, không phải là hoạt động bề nổi, và chắc chắn không chỉ dành riêng cho bộ phận nhân sự. Trong bối cảnh hiện đại, nó chính là lợi thế cạnh tranh để giữ chân nhân tài và thúc đẩy đổi mới, nó là dòng chảy ngầm, là hệ điều hành quyết định sức khỏe và sức sống của toàn bộ tổ chức.
Nhìn lại tổ chức của mình, bạn có cảm nhận được dòng nước và chất dinh dưỡng D.E.I. đang thực sự nuôi dưỡng bộ rễ văn hóa, hay chúng ta vẫn đang loay hoay trang trí cho những tán lá?
Nhật Cắt
| SÂU SẮC (“show Sắc” hay “so sharp”) đang dần trở thành một Hội thảo thường niên hàng đầu về Truyền thông nội bộ & Văn hóa doanh nghiệp tại Việt Nam, quy tụ những chuyên gia trong ngành Văn hóa Doanh nghiệp & Truyền thông Nội bộ đến chia sẻ những nghiên cứu mới nhất, những bài học và kiến thức sâu sắc nhất, là nơi cộng đồng nghề có thể thu hoạch được thật nhiều điều bổ ích, góp phần nâng cao năng lực chung của anh chị em công tác trong ngành này. Với chủ đề "Ngọc Trác Học Nghiên" nhấn mạnh quá trình tinh luyện tri thức, Sâu Sắc mùa 3 2025 không chỉ là nơi chia sẻ, mà là không gian để cộng đồng cùng nhau mài giũa, nghiên cứu, biến kinh nghiệm thành lý luận sắc bén, sẵn sàng thích ứng dòng chảy văn hóa và công nghệ thời đại mới, với sự tham gia chia sẻ của những chuyên gia xuất sắc nhất trong ngành, nhiều năm kinh nghiệm & có những góc nhìn & nghiên cứu thú vị về TTNB & VHDN, mang đến cho các thành viên tham dự những bài học sâu sắc, mới mẻ và thiết thực nhất. Bạn có thể tìm hiểu thêm về Hội thảo Sâu Sắc bằng cách xem tại đây |
.jpg)
