Trước sự phát triển vũ bão của AI, nhiều người trong chúng ta cảm thấy áp lực phải liên tục học hỏi để không bị tụt hậu, thế nhưng, những phương pháp học tập hiệu quả nhất đôi khi lại đến từ những góc nhìn phản trực giác. Trong phần chia sẻ của mình tại Hội thảo Sâu Sắc 2025 vừa qua, PGS. TS. Đinh Hồng Hải đã đúc kết những góc nhìn độc đáo, mang đến những lời khuyên đột phá cho bất kỳ ai muốn làm chủ tri thức và xây dựng bản sắc trong kỷ nguyên số.
Công thức học tập thời 4.0: Học thầy, học bạn, học cả máy
Bí quyết học tập hiệu quả thời 4.0 được PGS. TS. Đinh Hồng Hải bật mí tại Sâu Sắc 2025
Nếu câu nói truyền thống "Học thầy không tày học bạn" đã là kim chỉ nam cho nhiều thế hệ, thì PGS. TS. Đinh Hồng Hải đã mở rộng nó cho thời đại 4.0 bằng cách bổ sung một yếu tố thứ ba: Học máy. Đây là một sự thay đổi mô hình quan trọng, nơi việc chủ động tận dụng các công cụ AI như ChatGPT hay Gemini làm trợ lý học tập không còn là lựa chọn mà là một yêu cầu. Thay vì mất thời gian tìm kiếm thông tin cơ bản, chúng ta có thể hỏi máy để có ngay những gợi ý ban đầu một cách nhanh chóng và hệ thống. Điều này giúp giải phóng bộ não khỏi các tác vụ cấp thấp, cho phép chúng ta tập trung vào năng lực cốt lõi của con người: Tư duy sâu, triển khai ý tưởng và biến thông tin thô thành kiến thức của riêng mình.
Tương lai thuộc về người tư duy, không phải người viết code
Một trong những điểm ấn tượng nhất được diễn giả trích dẫn đến từ những tên tuổi lớn trong làng công nghệ như Elon Musk và CEO Nvidia Jensen Huang: Sinh viên nên tập trung ít hơn vào việc học lập trình và dành nhiều thời gian hơn cho vật lý và toán học. Lời khuyên này nghe có vẻ nghịch lý nhưng lại vô cùng sâu sắc, bởi AI đang dần tự động hóa các kỹ năng lập trình cơ bản, kỹ năng không thể tự động hóa chính là khả năng tư duy sâu, giải quyết vấn đề một cách sáng tạo và thấu hiểu những nguyên tắc nền tảng vận hành thế giới. Hiểu được các định luật vật lý hay logic toán học chính là hiểu được mã nguồn của vũ trụ, cho phép chúng ta tạo ra những đột phá thực sự, thay vì chỉ thực thi các tác vụ có sẵn.
"Tương lai thuộc về người tư duy" - Đúc kết sâu sắc của TS. Đinh Hồng Hải
90% kiến thức của chuyên gia đến từ bên ngoài giảng đường
PGS. TS. Đinh Hồng Hải đã chia sẻ một sự thật đầy cảm hứng từ chính kinh nghiệm của mình: 90% kiến thức ông có được là do tự học từ bên ngoài, trong khi toàn bộ kiến thức thu nhận từ các trường đại học ở Việt Nam, Ấn Độ và Mỹ cộng lại chỉ chiếm khoảng 10%. Con số này không phủ nhận giá trị của giáo dục chính quy, mà đặt nó vào đúng vị trí là một nền móng vững chắc, 90% giá trị còn lại để định hình nên một chuyên gia thực thụ được xây dựng nên từ quá trình chủ động tìm tòi, đọc sách, và tương tác với các cộng đồng tri thức thực tiễn, học tập không giới hạn trong lớp học, mà là một hành trình suốt đời.
Bốn chữ vàng để thành công: Học - Hỏi - Hiểu - Hành
Bài học thành công qua bốn chữ vàng "Học - Hỏi - Hiểu - Hành"
Để biến kiến thức thành thành công, diễn giả đã giới thiệu một công thức gồm bốn chữ vàng: Học - Hỏi - Hiểu - Hành, ông nhấn mạnh rằng hầu hết chúng ta thường có xu hướng đi từ bước đầu tiên (Học) thẳng đến bước cuối cùng (Hành), bỏ qua hai mắt xích trọng yếu ở giữa.
Sức mạnh thực sự của công thức này lại nằm chính ở hai bước đó. Hỏi không chỉ là tìm kiếm thông tin, mà là quá trình đối thoại theo tinh thần Socrate: Tương tác với đồng nghiệp, chuyên gia, thậm chí cấp dưới để có góc nhìn đa chiều. "Chúng ta cứ hỏi và đến khi mà không thể hỏi thêm được nữa thì đấy là chân lý". Sau khi hỏi, Hiểu là giai đoạn chiêm nghiệm sâu sắc, chắt lọc để biến thông tin thu thập được thành sự thấu suốt, thành chân lý của riêng mình. Chỉ Hành sau khi đã Hỏi và Hiểu cặn kẽ, tỷ lệ thành công mới tăng lên gấp nhiều lần so với việc áp dụng kiến thức một cách máy móc.
Đừng vội bỏ học như Bill Gates, hãy bỏ cách học cũ
Những tấm gương bỏ học đại học như Bill Gates, Steve Jobs, hay Elon Musk (bỏ học tiến sĩ) thường được viện dẫn một cách sai lầm. PGS. TS. Đinh Hồng Hải đã diễn giải lại một cách tinh tế: Họ không bỏ học, mà thực chất họ chỉ bỏ một chương trình học cụ thể ở trường đại học, bản chất họ là những người tự học phi thường, nhận thấy chương trình chính quy không còn đủ nhanh và đủ rộng để đáp ứng khát khao tri thức của mình.
Bài học rút ra ở đây là, thứ chúng ta cần bỏ không phải là việc học, mà là cách học thụ động, một chiều, học vẹt chỉ để thi cử, thay vào đó hãy xây dựng một tinh thần học chủ động, học để sáng tạo, học suốt đời nhằm kiến tạo nên bản sắc cá nhân độc đáo trong một thế giới ngày càng đồng nhất. Tinh thần này được gói gọn trong câu nói bất hủ của Steve Jobs: "Stay hungry, stay foolish".
"Nếu như thiếu hai cái chữ đạo đức thì sẽ không bao giờ đi đến đích cả"
Năm lời khuyên trên không chỉ là những kỹ thuật học tập, mà còn là những mảnh ghép để xây dựng nên một con người toàn diện trong kỷ nguyên AI. Tuy nhiên, diễn giả đã dành slide cuối cùng để nhấn mạnh yếu tố quan trọng nhất, thứ liên kết tất cả lại, đó là Đạo Đức. "Nếu như thiếu hai cái chữ đạo đức thì sẽ không bao giờ đi đến đích cả" - Diễn giả Đinh Hồng Hải khẳng định.
Trong kỷ nguyên mới, cuộc đua tri thức không còn là việc tích lũy thông tin, nơi con người chắc chắn sẽ thua máy, thay vào đó, nó đã trở thành một hành trình rèn luyện tư duy phản biện, khả năng sáng tạo, và trên hết là một la bàn đạo đức vững vàng.
Khi máy móc có thể học mọi thứ, đâu là giá trị nhân văn và đạo đức mà chỉ con người mới có thể theo đuổi và kiến tạo?
Nhật Cắt
| SÂU SẮC (“show Sắc” hay “so sharp”) đang dần trở thành một Hội thảo thường niên hàng đầu về Truyền thông nội bộ & Văn hóa doanh nghiệp tại Việt Nam, quy tụ những chuyên gia trong ngành Văn hóa Doanh nghiệp & Truyền thông Nội bộ đến chia sẻ những nghiên cứu mới nhất, những bài học và kiến thức sâu sắc nhất, là nơi cộng đồng nghề có thể thu hoạch được thật nhiều điều bổ ích, góp phần nâng cao năng lực chung của anh chị em công tác trong ngành này. Với chủ đề "Ngọc Trác Học Nghiên" nhấn mạnh quá trình tinh luyện tri thức, Sâu Sắc mùa 3 2025 không chỉ là nơi chia sẻ, mà là không gian để cộng đồng cùng nhau mài giũa, nghiên cứu, biến kinh nghiệm thành lý luận sắc bén, sẵn sàng thích ứng dòng chảy văn hóa và công nghệ thời đại mới, với sự tham gia chia sẻ của những chuyên gia xuất sắc nhất trong ngành, nhiều năm kinh nghiệm & có những góc nhìn & nghiên cứu thú vị về TTNB & VHDN, mang đến cho các thành viên tham dự những bài học sâu sắc, mới mẻ và thiết thực nhất. Bạn có thể tìm hiểu thêm về Hội thảo Sâu Sắc bằng cách xem tại đây |
.jpg)